Abstract:
Ko te whāinga matua o tēnei tuhinga, ko te wānanga, ko te tātari i te huarahi
whakaako i ngā kōrero hītori, i ngā kōrero tuku iho i roto i ngā mahi kapa haka.
Ko ngā huarahi pēnei i te haka, i te waiata, i te mōteatea e whakatauira nei i te
āhuatanga o te ako ā-waha, ā-hinengaro, ā-kupu, ā-whatu hoki. Hei whakatauira
ake i tēnei kaupapa rangahau, ka noho ko taku kapa haka o Whāngārā-maitawhiti
hei kapa patapātai māku mō tēnei kaupapa rangahau. Ka rua, ka
whakamāramatia ake ngā huarahi e whāia ana e rātou ki te whāngai, ki te pupuri
i ngā kōrero hītori o Ngāti Konohi.
Kua tīpakohia tētahi momo titonga nō ia tau i tū ai Te Kapahaka o Whāngārāmai-
tawhiti mai te tau 1995 ki te tau 2011. Hei tauira ko ētahi o ngā kaupapa
titonga waiata e hāngai ana ki te hītori o Paikea mai i Hawaiki ki Whāngārā. Ka
noho ko Paikea hei kupu whakarite mō te matenga o tētahi kaumātua nō Ngāti
Konohi. Ka noho hoki ko ngā hononga i waenga i a Ngāti Konohi me ētahi atu
iwi hei kaupapa mō ētahi/ tētahi o ngā waiata/ haka/ mōteatea. Ko te mea nui,
he titonga waiata ēnei e puta ai, e pupuri ai ngā kōrero hītori a Ngāti Konohi ake,
ā, he mea tuku iho i roto i te wā, mai tēnā whakatipuranga ki tēnā
whakatipuranga.
Hei te mutunga, ka kitea mēnā he tika, he hē rawa rānei tāku whakapae, ‘Ka ora
ngā kōrero hītori o Ngāti Konohi mā roto mai i ngā mahi whakaako waiata i te
kapa haka o Whāngārā-mai-tawhiti.’ Inā e pūkana nei, inā e whātero nei, inā e
ngangahu nei, inā e ora nei!
